Geschreven door: Martien Timmer AA, al meer dan 25 jaar directeur bij Stichting 3xM in Amersfoort
Brenda Bartelink concludeert dat christelijke ontwikkelingsorganisaties meer aandacht zouden moeten vragen voor de moreel-religieuze achtergronden van hun werk. Bij het wat doordenken van deze conclusie deed dat bij mij de vraag stellen: Waarom zijn we hier op aarde?
Bartelink pleit ervoor dat christelijke organisaties niet zonder meer de normen van de seculier-liberale westerse wereld als maatgevend zien, maar deze ter discussie durven te stellen. Organisaties in de derde wereld zouden de Nederlandse christelijke organisaties juist kunnen helpen en bevestigen in de christelijke identiteit. Dit kan door bepaalde elementen die Nederlandse organisaties belangrijk vinden af te wijzen. Zij verwijst hiervoor bijvoorbeeld naar seksuele diversiteit als thema in de seksuele voorlichting.
In de beginjaren ben ik intensief betrokken geweest bij Prisma (de overkoepeling van christelijke ontwikkelingsorganisaties). Prisma werd opgericht omdat er subsidie van de overheid te ontvangen was, waarvoor samenwerkingsverbanden noodzakelijk waren. Subsidie kwam toen vooral van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.
Zelf zijn we als zendingsorganisatie bij Prisma betrokken geraakt omdat we destijds ook subsidie aanvroegen en kregen van het ministerie van onderwijs en buitenlandse zaken. Binnen Prisma heb ik de vraag aan de orde gesteld hoe wijs het is subsidies aan te vragen die een inbraak op onze identiteit kunnen doen. Al snel komt “wiens brood men eet, diens woord men spreekt” om de hoek kijken.
Door onze betrokkenheid bij Prisma zagen we de mogelijkheid om een TMF aanvraag in te dienen voor 2,3 miljoen Euro. Na het indienen werd de aanvraag afgewezen op het zogenaamde drempelcriterium dat een organisatie niet aan proselitisme (bekeringsijver) mag doen. Na alle bezwaren gehoord te hebben vroeg de voorzitter van de door ons aangevraagde hoorzitting of ik het evangelie wilde verkondigen. Daar heb ik ja op geantwoord en onze aanvraag werd afgewezen. We zijn niet in beroep gegaan omdat we niet zullen voldoen aan dit drempelcriterium.
Bij 3xM leidde dit tot een heroverweging op subsidieaanvragen. Binnen Prisma werden de zendingsorganisaties gevraagd om naast de verkondigende doelstelling een algemene doelstelling op te nemen, zodat er afgescheiden van de verkondiging een algemeen deel van het werk plaats kan vinden, waarvoor dan wel subsidie gevraagd en gekregen kan worden. Voor deze oplossing voelden we niet, omdat we menen dat dit ons afleid van onze kerndoelstelling en die wellicht zelfs onder doet sneeuwen. We hebben besloten geen subsidies meer aan te vragen.
Nu gaat dit artikel niet over Prisma of hoe dat is gegaan, het dient alleen maar ter illustratie voor mijn vraag “Waarom zijn we hier op aarde?” Hebben we hulpverlening en zending niet veel te veel uit elkaar gehaald en horen ze niet onlosmakelijk bij elkaar? Als ik kijk naar de bediening die Jezus op aarde had dan zie ik dat Hij zowel het evangelie verkondigt, de mensen geneest en te eten geeft als opkomt voor een rechtvaardige wereld. Moeten we dit niet veel meer bij elkaar brengen om de mensen om ons heen namens God aan te raken?
In Franstalig West Afrika zenden we al jaren programma’s over HIV/Aids uit. In deze programma’s houden we ons aan trouw en onthouding en wijzen de mensen naar Jezus om deze levensweg vol te houden. Onafhankelijk impactonderzoek laat zien dat van het totaal aantal kijkers 3,4 miljoen (77%) zegt dat zijn gedrag veranderd is. 175.000 mensen begonnen de Bijbel te lezen, 37.000 bezochten een kerk en 125.000 gaan regelmatiger naar de kerk. Ruim de helft van de kijkers heeft zijn gedrag op het gebied van seksualiteit en relaties veranderd. Dit onderzoek toont aan een combi van ontwikkeling (bewustwording) en zending heel goed kan.
Als ik voor mezelf een antwoord geef op de vraag waarom zijn we hier op aarde dan is dat om Hem bekend te maken in woord en daad! Vandaar dat ik de vraag aan de christelijke ontwikkelingsorganisatie stel; welke plaats heeft de verkondiging in de hulpverlening, hoe wordt dat concreet uitgewerkt, hoe meet je dat en rapporteer je daarop? Net zoals binnen Prisma destijds aan de zendingsorganisaties gevraagd werd een algemene hulpverleningsdoelstelling toe te voegen is het wellicht een idee om de ontwikkelingsorganisaties een verkondigende doelstelling toe te laten voegen.