Onlangs is op CIP.nl een interview gezet met 3xM-bestuurslid Berdine van den Toren. We delen dit ook hier graag.
“We begonnen iedere les met dans en gezang”
Oorlogsgeweld. In de Centraal-Afrikaanse-Republiek heeft men er vaak mee te maken. Ook in de tijd van Berdine van den Toren. “Toch was er ondanks de spanningen een levende kerk,” vertelt ze. “Er is hoop. Mijn lessen begonnen ook niet voordat er was gedanst en gezongen.” Onlangs ging ze 52-jarige vrouw uit Groningen aan de slag als bestuurslid van 3xM.
Hoe kwam het Evangelie bij jou tot leven?
“Ik ben grootgebracht in een christelijk gezin met zeer toegewijde ouders. Als jonge meid had ik al snel diepe geloofsvragen over God en het lijden. ‘Dit zijn geen goede vragen’, kreeg ik op school te horen. Daar heb ik mij destijds innerlijk tegen verzet. Een vriendin van mij ging regelmatig naar koffiebars, georganiseerd door onder andere Youth for Christ (YfC). Daar werd gesproken over een God die mensen liefheeft en niet alleen verdoemt. Iemand sprak daar over het werk van Open Doors en mensen die bereid waren hun leven te geven voor hun geloof. Dat heeft mij wakker geschud. Sindsdien sta ik met een andere houding in het leven en is mijn geloof in Christus verdiept door middel van bijbelstudies en een 3-jarige studie aan de Bijbelschool.”
Later ontmoette Berdine haar man Benno. Hij studeerde theologie. “Het was al snel duidelijk dat wanneer God ons zou roepen om de zending in te gaan, we allebei bereid zijn om te gaan.” Een advertentie uit de Centraal-Afrikaanse-Republiek (CAR) liet hen niet los. “In eerste instantie lieten we het voorbij gaan, maar een half jaar later gingen we er alsnog op in.”
Waar heb je je in CAR mee beziggehouden?
“Mijn man en ik hebben allebei lesgegeven aan een theologische school voor Frans sprekend Afrika. Ik werkte op een Bijbelschool voor vrouwen en gaf les over onder andere opvoeding van kinderen. Een van de toenmalige studenten is getrouwd met een bisschop en geeft bijvoorbeeld voorlichting op het gebied van traumaverwerking. Ze komt onder meer in aanraking met vrouwen die in oorlogssituaties zijn verkracht. Andere vrouwen die wij op deze school les gaven zijn grote leiders geworden en trainen op allerlei plekken mannen en vrouwen. Dat is prachtig.”
Berdine (rechts) in Nepal
Hoe heb je het dagelijks leven in CAR ervaren?
“Ik herinner mij een prachtig land met bijzonder gastvrije mensen. Helaas herinner ik mij ook dat CAR was verscheurd door armoede en wanbeleid. Verschillende kerken hielden zich ondanks de oorlog staande. Toch was er ondanks de spanningen een levende kerk. Gelovigen hielden zich staande met de gedachte: ‘Wat er ook gebeurt, we vallen niet uit Zijn hand’. Die hoop was altijd zichtbaar. Mijn lessen begonnen ook niet voordat er was gedanst en gezongen. Een toekomst waarin het recht zal zegevieren en God de tranen zal uitwissen, brengt veel hoop en vreugde met zich mee. Ondanks de omstandigheden.”
Wat heb je terugkijkend op je periode in CAR geleerd?
“Mijn geloof is verrijkt door de vele mooie en lastige ervaringen. Toch heb ik ook diepe twijfels gehad. Hoe kan ik God vertrouwen terwijl er zoveel onrecht plaatsvindt om ons heen? Wanneer is het genoeg? Daar heb ik jarenlang mee gevochten. Wat mij vastgehouden heeft, is dat God Zijn eigen Zoon heeft gegeven. Hij koos er bewust voor om de dood in te gaan, om mensen te redden. Zo is Hij als het ware onder onze huid gekropen. Dat geeft op momenten van twijfel een wonderbaarlijke rust.”
Je bent nu bestuurslid van 3xM, een organisatie die sterk gelooft in de kracht van tv. Hoe heb je die kracht teruggezien in CAR?
“Heel veel mensen beschikken over een tv in Afrika, zeker in de steden. Het toestel staat de hele dag aan. Hier in Nederland gaat de tv uit tijdens bezoekjes. In Afrika is dat niet het geval. De tv functioneert dan als een soort radio die op de achtergrond zorgt voor gezelligheid. Het verschil is natuurlijk dat beelden veel beter blijven hangen. Daar spelen christenen op in, bijvoorbeeld door middel van voorlichting over HIV/aids. Toen ik mij tijdens mijn periode in Oxford met dit thema bezighield, kwam ik in contact met een partner van 3xM, in Ivoorkust. Ook daar worden op basis van het Evangelie veel voorlichtingsprogramma’s uitgezonden. Omdat het in maatschappelijk opzicht een taboeonderwerp is, kan de tv drempelverlagend werken.”
Berdine was in CAR 8 jaar actief. Met haar man woont ze sinds 2014 weer in Nederland, na negen jaar in Oxford te hebben gewoond. Ze is bestuurslid van 3xM, een organisatie die mensen in moeilijk toegankelijke gebieden via tv-programma’s bereikt met het Evangelie.