Leven als undercover christen: het verhaal van Diriye

Diriye* (45) werkt als ambtenaar voor de Somalische overheid. Zijn geloof in Jezus houdt hij strikt geheim. Als dat openbaar komt, kan het niet alleen zijn baan, maar ook zijn leven kosten.

Diriye woont in Mogadishu, de hoofdstad van Somalië. Als ambtenaar heeft hij het goed voor elkaar: een mooi salaris, invloedrijke contacten en een sterk netwerk. Ook thuis, met elf kinderen en een comfortabele woning, lijkt alles op orde.

Toch ontbreekt er iets. Het streng islamitische geloof waarmee hij is opgegroeid voelt voor hem steeds benauwder en gaat steeds meer aan hem knagen. Naast dat het de staatsgodsdienst is, zit de religie ook diep verankerd in de cultuur. De grondwet bepaalt dat iedereen moslim moet zijn. Kritiek uiten op de islam is dus vrijwel onmogelijk, en kan je je leven kosten.

Online op zoek naar antwoorden

Het begint bij een Facebookvideo van 3xM over één van de profeten in het Oude Testament. Diriye’s interesse is gewekt. Wie is die Jezus waarover geprofeteerd wordt? En heeft de Bijbel antwoord op zijn vragen? In de maanden die volgen dompelt hij zich onder in de video’s van dit kanaal, waar Bijbelverhalen worden verteld. Voordat hij het weet is hij diep geraakt door het Evangelie en de genade van Jezus Christus. In een vlaag van enthousiasme reageert hij op één van de video’s.

“Dat had hij beter niet kunnen doen”, aldus Abel*, medewerker van 3xM. Het mediateam verwijdert Diriye’s reactie snel, maar het is al te laat. Een extremistische groep heeft screenshots gemaakt en de reactie verspreid. Het bericht gaat als een lopend vuurtje rond en bereikt uiteindelijk ook zijn familie.

“Het is echt levensgevaarlijk om je uit te spreken tegen de islam. Op een wonderlijke manier wist hij zijn familie te kalmeren, en de situatie leek daarmee te zijn opgelost. Maar het had echt veel erger kunnen aflopen voor hem.”

– Abel, partner van 3xM

Via persoonlijke berichten kan Diriye zijn verhaal en vragen delen met het mediateam van 3xM. “Hij vertelde ons dat hij door onze video’s tot geloof was gekomen,” legt Abel uit. “We waren best verrast dat hij zichzelf al een christen noemde. We dachten eerst, dit is vast een kritische moslim. Maar hij was heel serieus en gaf zich meteen op voor onze Bijbel- en discipelschapscursussen. Sindsdien zijn we altijd in contact gebleven.”

Het geloof vult Diriye met hoop, richting en vreugde, maar tegelijkertijd maakt het hem ook extra bewust van de spanningen en dreigingen in zijn omgeving. Hij voelt zich eenzaam in zijn geloof en wil dolgraag dat zijn kinderen Jezus leren kennen. Beetje bij beetje vertelt hij zijn vrouw en kinderen over de verhalen uit de Bijbel. Dat voelt dubbel. Wat als één van zijn kinderen per ongeluk iets doorvertelt en daarmee het hele gezin in gevaar brengt? Diriye moet uiterst voorzichtig zijn. Elke kleine misstap kan rampzalige gevolgen hebben.

“Kijk, water! Waarom zou ik niet gedoopt kunnen worden?” (Handelingen 8:36)

Tijdens een reis naar Kenia, waar je wel mag geloven in Jezus, bedenkt Diriye dat hij zich daar in alle veiligheid kan laten dopen. Hij belt Abel om te vragen of hij toevallig iemand in de buurt kent die dit kan regelen. Diriye wordt in contact gebracht met een Keniaanse voorganger en vervolgens gedoopt in een klein beekje in Nakuru. “Het was één van de gelukkigste dagen van mijn leven,” vertelt hij.

Helaas krijgt de reis een pikzwarte wending. Diriye ontvangt bericht dat Maydhane*, zijn 16-jarige zoon,  op brute wijze om het leven is gebracht. Na het winnen van een potje voetbal werd hij aangevallen door jonge tegenstanders die lid bleken te zijn van een gewelddadige bende. Via geruchten had de groep vernomen dat Maydhane christen was. Hij had een paar keer iets over Jezus gedeeld met zijn vrienden.

Verslagen reist Diriye terug naar zijn gezin. De shock is loodzwaar. Hij probeert gerechtigheid te krijgen en spant een rechtszaak aan tegen de daders, maar komt niet ver. Het rechtssysteem in Somalië is zo gebrekkig dat de verantwoordelijken niet meteen opgepakt of gestraft worden. Gebroken en radeloos belandt hij in een diepe depressie. Hij kan alleen maar hoop en houvast vinden in Jezus.

“In Jezus’ Naam alleen kan ik deze wereld en elke last overwinnen.”

– Diriye

Op naar Kenia

Voor Diriye is wonen in Somalië simpelweg geen optie meer. Niet nu hij zijn geloof deelt met zijn vrouw en zijn tien kinderen, en zeker niet zolang de bende die zijn zoon vermoordde nog vrij rondloopt. Hij verlangt ernaar zijn gezin naar een plek te brengen waar ze veilig zijn, en openlijk over het geloof kunnen praten.

Het gezin verhuist naar een gebied net over de grens van Kenia, wat grotendeels bevolkt is door Somaliërs. Hier is het voor hen veilig om christen te zijn. De kinderen hebben zelfs enkele leerkrachten die ook in Jezus geloven.

Diriye: “Wat een verschil met Somalië! Mijn plan is om met mijn gezin nog verder Kenia in te trekken, naar een regio waar christenen in de meerderheid zijn. Maar eerst moeten onze papieren in orde zijn.”

De enige die naar Somalië terugkeert, is Diriye zelf. Hij wil zijn baan bij de overheid, waarmee hij zijn gezin goed kan onderhouden, niet opzeggen. En daarnaast loopt de rechtszaak over de moord van zijn zoon nog steeds.

Undercover christen

Diriye gaat weer terug naar Mogadishu. Als undercover christen.

De stad is, in vergelijking met de andere delen van het land, de veiligste plek in Somalië om als christen te wonen. Doordat hier veel overheidsinstanties en internationale organisaties gevestigd zijn, is er iets meer openheid en veiligheid dan bijvoorbeeld in het zuiden van het land. Diriye kan er relatief veilig wonen en werken, zolang hij zijn geloof maar geheim houdt. Zich hierover uitspreken zou niet alleen zijn baan kunnen kosten, maar ook zijn leven. Abel moet Diriye er regelmatig aan herinneren hoe voorzichtig hij moet zijn.

Abel: “Meestal moedigen we nieuwe christenen juist aan om hun geloof te delen met anderen, maar in Somalië is dat simpelweg te gevaarlijk.” Lees meer>

Diriye vindt het maar een moeilijke opdracht. Het gaat tegen zijn persoonlijkheid in om iets waar hij zo enthousiast over is, te verbergen. “Het is zo moeilijk om 100% mijn geloof te verbergen,” legt hij uit. “Maar ik begrijp dat het nodig is, en ik zal mijn best blijven doen.”

Toch vindt hij manieren om zijn geloof te delen. Bijvoorbeeld online, onder een andere naam. En af en toe met collega’s waarvan hij weet dat zij zelf ook twijfels hebben. Diriye: “Er zijn een paar collega’s waarvan ik zeker weet dat zij ook ontevreden zijn over de islam. Met hen deel ik soms iets over mijn geloof. Tot nu toe wordt dat goed ontvangen.”

“Het is bijzonder dat iemand met zo’n een goed netwerk Jezus heeft leren kennen,” vertelt Abel. “Je weet maar nooit wat hij op een dag mag betekenen. Stel iemand komt in gevaar, dan heeft Diriye veel lijntjes waarmee hij zijn medechristenen kan helpen. Hij kent veel belangrijke mensen, wie weet mag hij daar ooit iets bijzonders in betekenen. Net als Jozef in Egypte.”

Zo vader zo zoon

Net als zijn vader is zoon Babow* iemand die het hart op de tong draagt. In Kenia kan hij gelukkig vrijuit over zijn geloof praten, maar op een dag verspreekt hij zich per ongeluk tegenover zijn Somalische oom, Diriye’s broer, die extreem islamitische overtuigingen heeft. Binnen enkele minuten is Babows uitspraak over de Bijbel met de hele familie en omgeving gedeeld.

Als gevolg wordt de verhouding tussen Diriye’s gezin en de rest van de familie extreem gespannen. Diriye vreest voor zijn baan. Hij vertelt: “Enkele maanden was het in onze familie zó gespannen dat ik niet zeker wist of ik ooit weer terug kon naar Somalië.”

“Het is een wonder dat ik nu weer terug aan het werk ben,” zegt Diriye. “Het is op een bepaalde manier langzaam uitgevlakt. Mijn werk heeft er nooit iets van gehoord en ik heb mijn broer kunnen overtuigen om het niet verder te verspreiden. God heeft ons echt geholpen en onze gebeden verhoord.”

Ook een ander gebed wordt verhoord. Diriye krijgt eindelijk gerechtigheid in de rechtbank. Drie mensen uit de groep die zijn zoon hebben vermoord zijn opgepakt en inmiddels veroordeeld en opgesloten.

Dit jaar willen we 150.000 mensen als Diriye bereiken met het Evangelie.

Onze partner in Somalië heeft uw gebed en financiële steun hard nodig voor het maken van nieuwe video’s, het inzetten van online Bijbelcursussen en het begeleiden van nieuwe gelovigen.

*De namen in dit artikel zijn gefingeerd ivm veiligheid en privacy